داستان ترور وزیری که دغدغه اش صنعتی شدن ایران بود/روسها چطور صنیع الدوله را حذف کردند؟

تنها کلامی که از او شنیدند این بود که سوختم.

.

او را نیمه جان به خانه بردند و ساعتی بعد درگذشت.

او مرتضی قلی خان بود، معروف به صنیع الدوله؛ دولتمردی که همه فکر و ذکرش احداث معدن و خط آهن و کارخانه بود.

این ایده که هزینه ساخت راه آهن باید از منابع داخلی و با مالیات بر کالاهای اساسی مثل قند و چای تأمین شود، ایده او بود که سال ها بعد رضاشاه پیاده کرد.

چرا صنیع الدوله را کشتند و قاتل که بود؟ مرتضی قلی خان از خاندان هدایت بود.

افراد این خاندان تحصیلات عالی داشتند.

پدرش، علی قلی خان، معروف به مخبرالدوله، چهار پسر داشت: مرتضی قلی، محمدقلی، مهدی قلی و حسین قلی که همه دولتمرد شدند.

مهدی قلی شش سال نخست وزیر رضاشاه بود (مرتضی قلی پسرعموی پدر صادق هدایت می شد).

مرتضی قلی در زمان ناصرالدین شاه در آلمان درس معدن خواند و وقتی به ایران بازگشت به مقامات بالا رسید.

در چند کابینه وزیر بود، از وزیر فواید عام تا وزیر مالیه و فرهنگ.

با محترم السلطنه، دختر مظفرالدین شاه ازدواج کرد، اما داماد شاه بودن فایده خاصی برایش نکرد.

 وزیر بودن و داشتن مقامات عالی ویژگی خاصی نیست، آنچه در مورد او جذاب است، تکاپوهایش برای صنعتی سازی ایران است.

از تلاش برای احداث معدن تا احداث کارخانه ریسندگی و به خصوص ایده هایی برای بهبود وضع مالی، بودجه و احداث راه آهن.